સમગ્ર દુનિયામાં કોરોના વિશેની ચિંતા ઘેરાતી જાય છે. વૃદ્ધો-બાળકો દરેક આ મુશ્કેલ સમયમાંથી પસાર થઈ રહ્યા છે, પરંતુ એક મોટી સમસ્યા એ છે કે જેના પર કોઈનું ધ્યાન નથી ગયું અને એ સમસ્યા વધતી જ જાય છે. વાત બાળકોમાં વધતાં ડિપ્રેશનની છે. હવે આ ડિપ્રેશન એટલી હદે વધી ગયું છે કે બાળકોને આત્મહત્યાના વિચારો પણ આવી રહ્યા છે.
મુશ્કેલી એ છે કે મોટાની જેમ બાળકોમાં અને સગીરોમાં પણ તેની ઓળખ સરળતાથી નથી થતી. એને કારણે પરિવારજનોની સાથે સાથે ડોક્ટર્સ પણ ચિંતિત છે. તેઓ સમજી નથી શકતા કે બાળકોની મદદ કેવી રીતે કરવી.
ન્યૂયોર્કના ચાઈલ્ડ માઈન્ડ ઈન્સ્ટિટ્યૂટમાં ક્લિનિકલ સાઈકોલોજિસ્ટ રેચેલ બુશમેને કહ્યું છે કે આપણે બાળપણને નિર્દોષતા સાથે જોડીને જોઈએ છીએ. આ સંજોગોમાં બાળકોમાં ડિપ્રેશનની વાત ચિંતાનો વિષય છે. 6-12 વર્ષનાં બાળકોમાં ગંભીર ડિપ્રેશન જોવા મળ્યું છે. એ ઉપરાંત બાળકોમાં એંગ્ઝાયટી ડિસઓર્ડર અને ડિપ્રેશનનું જોખમ પણ જોવા મળે છે.
3 વર્ષ સુધીનાં બાળકોમાં હતાશા
ઈનવાઈયુ લેંગો હેલ્થમાં ચાઈલ્ડ એન્ડ એડલોસેંટ સાઇકિયાટ્રિકના પ્રમુખ ડૉ. હેલન અગરના નવા રિપોર્ટ પ્રમાણે, 3 વર્ષનાં બાળકોમાં પણ હતાશા જોવા મળી રહી છે. ચીડિયાપણું અને ગુસ્સો ડીપ ડિપ્રેશનનાં લક્ષણો હોઈ શકે છે.
પેરન્ટ્સે શું કરવું?
ફ્લોરિડા ઈન્ટરનેશનલ યુનિવર્સિટીમાં સાઈકોલોજીના પ્રોફેસર જોનાથન કોમર કહે છે, પેરન્ટ્સે આ લક્ષણોને ગંભીરતાથી લેવાની જરૂર છે. આ સંજોગોમાં બાળકોનું ધ્યાન ડાઈવર્ટ કરવાની જરૂર છે. તેમને બહાર વોક પર લઈ જવા. તેમની સાથે આઉટડોર ગેમ્સ રમવી. આ સંજોગોમાં તેમને ફ્રેશ હવા અને તડકો મળે એ ખૂબ જરૂરી છે.
જા આ સમસ્યા ચાલુ જ રહે તો ડોક્ટરની મદદ લેવી જોઈએ. કોરોનાકાળમાં ટેલિમેડિસિન પણ સારો વિકલ્પ છે. સમસ્યાની સમય પર ઓળખ થવાથી સારી સારવાર થઈ શકે છે.
ઘરના મોટા લોકોએ જ ઓળખવાં પડશે બાળકોમાં પરિવર્તનનાં લક્ષણ
પિટ્સબર્ગ યુનિવર્સિટીમાં સાઇકિયાટ્રિકના પ્રોફેસર મારિયા કોવાક્સનું કહેવું છે, બાળકો ડિપ્રેશનને કારણે દુઃખી નથી દેખાતાં, પરંતુ તેમનામાં ચીડિયાપણું દેખાય છે. તેમને પોતાને નથી ખબર પડતી કે તેઓ આવું કેમ કરે છે. ઘરના મોટા લોકોએ જ આ સંકેતો સમજવા પડશે.
બાળકો જે નિયમિત કરે છે એ નથી કરતાં અથવા રમવામાં રુચિ નથી ધરાવતાં, મહત્ત્વની વાતો પર રિએક્ટ નથી કરતાં, એટલે કે તેઓ રમકડાં, ગેમ્સ એક્ટિવિટીમાં સામેલ નથી થતાં, તો શક્ય છે કે તેઓ ડિપ્રેશનમાં ઘેરાયેલાં છે.